خازنها و ابر خازنها میتوانند بنا به دلایل متعددی از جمله مدت استفاده زیاد، گرمای بالا، ولتاژ بالا، رطوبت بیش از حد، آلودگی شیمیایی، ضربه و . . . آسیبپذیر باشند. از آنجا که معیوب شدن خازنها با از کار افتادن بردهای الکترونیکی رابطه مستقیمی دارد، شما باید به موقع خازن معیوب را تعویض کنید. اما از کجا بدانیم خازن کار میکند یا معیوب است؟ چگونه به موقع خازن را تعویض کنیم؟ نحوه تست خازن با مولتی متر دیجیتال چگونه است؟ پاسخ همه این سوالات را در این مطلب برای شما عزیزان جمعآوری کردهایم. همچنین، پیشنهاد میکنیم مطلب فوقالعاده کاربردی نحوه استفاده از مولتی متر دیجیتال را نیز از دست ندهید.
هشدار مهم پیش از خرید و تست خازن با مولتی متر دیجیتال
یک خازن خوب بار الکتریکی را به خوبی ذخیره میکند و پس از قطع برق همچنان انرژی دارد. بر این اساس، قبل از لمس کردن خازن یا اندازهگیری آن، حتما تمام بار الکتریکی را تخلیه کنید.
برای تخلیه ایمن خازن پس از قطع برق، به مدت پنج ثانیه یک مقاومت متناسب با خازن را از طریق ترمینالهای خازن وصل کرده (اتصال کوتاه) و برای تأیید تخلیه کامل خازن از مولتی متر خود استفاده کنید.
قبل از انجام آزمایشات و بررسی توسط مولتیمترهای دیجیتال، با انجام یک بررسی بصری ساده میتوانید متوجه خرابی خازن شوید.
از علائم مشخص خازن معیوب میتوانیم به قسمت بالایی یا پایینی متورم یا برجسته، پوشش ناسالم، وجود نشتی الکترولیت، ترک، برآمدگی و . . . اشاره کنیم. با این اوصاف و با در نظرگیری این نکات، بدون نیاز به تست با مولتیمتر، قادر خواهید بود خازن خود را تعویض کنید.
مراحل و نحوه تست خازن با مولتی متر دیجیتال
- برای اطمینان از خاموش بودن تمام جریان مدار از مولتی متر دیجیتال ( DMM ) خود استفاده کنید. اگر از خازن در مدار AC استفاده میشود، مولتی متر را برای اندازهگیری ولتاژ AC تنظیم و اگر در مدار DC استفاده میشود، مولتیمتر را برای اندازهگیری ولتاژ DC تنظیم کنید.
- کلید سلکتور را روی علامت خازن (مانند شکل زیر) قرار میدهیم. سپس فیش سیاه رنگ را درون ترمینال COM و فیش قرمز را به درون ترمینال VΩHz قرار میدهیم. سر دیگر دو سیم را به دو سر خازن متصل میکنیم (پراب مشکی برای قطب منفی خازن و پراب قرمز برای قطب مثبت خازن).
- در انتها مقدار نمایش داده شده را بخوانید. اگر خازن سالم باشد، مولتی متر مقدار خازن را به درستی نمایش میدهد. این یعنی اگر مقدار ظرفیت بالاتر از محدوده اندازهگیری باشد یا خازن خراب باشد، آنگاه ، مولتیمتر OL را نشان میدهد.
استفاده از حالت REL به منظور تست خازن با مولتی متر دیجیتال برای خازنهای کمظرفیت
بعضی از مولتیمترها دکمه (REL) را بر روی خود دارند، هنگام اندازهگیری مقادیر خازنی کم، میتوانند از حالت REL برای حذف مقاومت پراب های مشکی و قرمز برای محاسبه دقیقتر استفاده کنند.
برای قرار دادن مولتی متر در حالت REL، پرابها را باز بگذارید و دکمه REL را فشار دهید. به این صورت مقدار مقاومت باقیمانده پرابها از بین میرود. لازم به ذکر است که عیبیابی موتورهای تک فاز یکی از کاربردهای عملکرد خازنی مولتی متر دیجیتال است.
نکات مهم حین تست خازن با مولتی متر دیجیتال
عمر خازنها محدود است و اغلب به دلیل استفادههای نادرست، دوام این قطعات الکترونیکی کوتاه میشود. خازنهای معیوب ممکن است دارای اتصال کوتاه باشند به همین دلیل امکان دارد در هنگام تخلیه بار خازن توسط مولتی متر دیجیتال، به DMM آسیب برسد پس بهتر است بار خازن را توسط یک مقاومت مرتبط با ظرفیت خازن تخلیه نمایید.